افراد به طور ذاتی دارای ذوق، سلیقۀ شخصی، تعلقات ذهنی و روحی خاصی هستند که پاسخگویی به این نیازها در حیطۀ معماری داخلی قرار گرفته و دارای اولویت ویژه‌ای است.
امروزه مبحث طراحی و دکوراسیون داخلی در محافل علمی و هنری اهمیت خاصی یافته و در بسیاری از دانشگاه‌ها و مراکز علمی به عنوان رشته‌ای مجزا تدریس می‌شود. الگوها و ایده‌های مختلفی اعم از مدرن و کلاسیک، توسط طراحان این رشته بدون محدودیت، به کار گرفته می‌شود و می‌توان به ایده‌های بلند پروازانه افراد تجسم بخشید. چه بسا ایده‌های مذکور به گونه‌ای میان گستره‌ای، الهام‌بخش فعالیت رشته‌های مختلف هنری از مجسمه‌سازی گرفته تا نقوش برجسته قرار گیرد.
پیشرفت تکنولوژی به سبب تسهیل نمودن بسیاری از امور تاسیساتی و اجرایی از یک سو و ایجاد تنوع و کارآیی بالا در محصولات عرضه شده از سوی دیگر، زمینه مساعد و کارآمدی را برای پیشرفت و نوآوری در کل جوامع به وجود آورده است. با این تفاسیر، با توجه به دستاوردهای تکنولوژیک بشر، طراحی داخلی جزو مقولاتی به شمار می‌رود که در این زمینه پیشرفت‌ها و نوآوری‌های چشمگیری داشته که ساعت‌ها می‌توان راجع به این دستاوردها صحبت کرد و مطلب نوشت. در واقع، رویکردهای مرتبط با معماری داخلی و توجه به طراحی و اجرای جزئیات و تزئینات بعد از چندین دهه سکوت و فراموشی، مجدداً احیاء شده و در این راستا صاحب‌نظران و پژوهش‌گران تلاش کرده‌اند نمودهایی از معماری گذشته را با الگوهای امروی و مدرن تلفیق کنند. هرچند که تا به امروز این تلاش‌ها در قالب بحث و جدل، به نتیجه دلخواه نرسیده اما همین دیدگاههای متفاوت و مختلف به خلق سبک‌های جدید و متنوع انجامیده است.
معماری گذشته سرشار از ظرافت و ریزه‌کاری‌هایی است که هزاران ایده و خلاقیت را در خود نهفته دارد. تزئینات و کاشی‌کاری‌های داخلی با تناسب‌ها و رنگ‌بندی خاص خویش در کنار کالبد درونی، فضایی رازآلود را در ذهن تداعی می‌کند و تا به امروز توانسته استقدمت و ارزشمندی خود را حفظ کند. یک طراح، مسوولِ طراحی، اجرای دکوراسیون و چگونگی عملکرد فضای کاری کارفرماست. خواه فضا تجاری باشد،اداری، صنعتی و مسکونی. وی به عنوان رابط بین معمار و کارفرما، اختیارات از پیش تعیین شده‌ای برای تصمیم‌گیری در مورد ساختار، نیاز کاربران و سبک مناسب برای فضای مورد نظر، دارد.
حرفۀ طراحی، ترکیبی از مهندسی و هنر می‌باشد و مستلزم داشتن ذهنی خلاق و نوآور برای به‌کارگیری همزمان هر دو زمینه (مهندسی و هنر) است. علاوه بر آشنایی و شناخت درست از رنگ، محصولات، مصالح و مبلمان، یک طراح باید مهارت گفتگو و مذاکره با کارفرما و قبول سفارشات را داشته و روش‌های اجرا و نگهداری عناصر معرفی کنندۀ فضا را بداند. همچنین باید ساختار فضا را بشناسد. داشتن این مهارت‌ها برای طراح، او را از دکوراتور متمایز می‌کند. طراح داخلی باید توانایی برنامه‌ریزیِ اجرای پروژه و تصمیم‌ات عملکردی را داشته و با پیمانکار و کارفرما همکاری کند. طراح در انجام تمامی این امور تنها بنا به تشخیص و سلیقۀ خود عمل نمی‌کند. بلکه باید بین سلیقۀ خود و کارفرما تعادل برقرار کرده و بیشتر نظر و سلیقۀ کارفرما را مدنظر قرار دهد. این عامل شاید در ابتدا برای کسانی که به تازگی وارد این حیطه شده‌اند، کمی ناامید کننده باشد. به ویژه کسانی‌که مایلند در انجام یک پروژه، طراحی خودشان را پیاده کنند. اینجاست که داشتن ذهن خلاق و هوشمند رخ می‌نماید؛ هوشی که بتواند میان سلیقه فردی، چهارچوب کاری و تمایلات کارفرما سازگاری ایجاد کرده و بین طراحی اولیه و پردازش اطلاعات و نیز زمان‌بندی کارها، هماهنگی به وجود آورد.
افراد موفق در این عرصه بر این باورند که توانایی برقراری تعادل میان عملکرد و زیبایی، ضامن موفقیت یک طراح داخلی است. با وجود پیچیدگی‌های موجود، کسانی‌که به خوبی از عهدۀ این کار بر می‌آیند بسیار راضی و خشنودند. آنچه که همواره باید مدنظر قرار گیرد، آن است که هر فضای داخلی اعم از محل کار، تفریح یا سکونت، قابلیت زیباتر شدن را دارد؛ تنها می‌بایست در کنار رعایت قواعد و چهارچوب‌های موجود، کمی ذوق و سلیقه را چاشنی کار کرد تا شرایط مناسب و دلخواه پدید آید.
شروع فعالیت در زمینه دکوراسیون و تزئینات داخلی، باید عاری از جنبه‌های غیر واقعیِ ذهنی و خیال‌پردازی باشد و در مقابل باید واقعیات و امکانات موجود را در نظر گرفت. ساختن خانه‌ای رویایی در ذهن، آسان اما در عمل سخت و دشوار است! در این بین، همواره هدف، ارائۀ روشی است که تخیّل نیز مانند سایر عوامل عینی، تحت نظمی منطقی درآمده و شکل عنصری بصری و سازنده به خود بگیرد. به خاطر عوامل متعددی که در شکل‌گیری یک طرح موقت دخالت دارند اجرای کار، نیازمند برنامه‌ای دقیق و منظم است. پیشرفت گام به گامو حساب شده از اتلاف وقت و هزینه می‌کاهد و در نتیجه حاصل کار را پر ثمر می‌سازد، لذا در طرح اجرائی عواملی چند لازم است که مورد نظر قرار گیرد:
عملکرد
اولین عنصری که در بدو امر باید مدنظر قرار گیرد، عملکرد و نحوه استفاده از فضای داخلی است. یک چهار دیواری می‌تواند به عنوان اتاق خواب، نشیمن، اتاق بچه، آشپزخانه، سالن ورزش، فروشگاه یا اداره شخص معین برای فعالیت مشخص در نظر گرفته شود. در اینجا لازم است با استفاده از عواملی چون نورپردازی و چیدن مبلمان برای مشخص کردن هر قسمت و عملکرد آن استفاده کرد.
افراد
نیازهای یک خانوادۀ پر جمعیت با نیازهای یک فرد مجرد یکسان نیست. وجود کودکان، خصوصیات روانی افراد خانواده، زمانی را که با هم یا جدا از هم در منزل صرف می‌کنند همگی عوامل مهمی هستند که هریک نوع خاصی از آرایش منزل را دیکته می‌کنند. بنابراین در نظر گرفتن سلیقه کلیه اعضای خانواده در چیدمان منزل ضروری است.
آسایش
در نظر گرفتن آسایش ساکنان خانه، بیش از زیبائی در دکوراسیون اهمیت دارد. اتاق زیبا اما غیر قابل استفاده تدریجاً به جایگاه ارواح بدل می‌گردد! محل کار، زندگی یا استراحت چنانچه شرایط مناسب و راحتی فراهم نکند، دارای فضایی سنگین و کسالت‌آور شده و افراد را از خود گریزان می‌کند. نقش عمدۀ معماری و تزئین داخلی در حقییقت ایجاد محیطی مناسب برای زیستن و فعالیت‌های انسانی است.
ویژگی‌ها
منظرۀ اتاق، میزان نور طبیعی و ویژگی‌های معماری ساختمان از دیگر عواملی هستند که قبل از شروع تزئین باید مدنظر قرار گیرند. این عوامل اجزاء ثابتی را تشکیل می‌دهد که تغییر آنها و پس از اتمام کار دیگران امکان‌پذیر نیست. بنابراین ترکیب‌بندی را طوری باید انجام داد که از جنبه‌های مثبتِ این ویژگی‌ها حداکثر بهره را برد.
نقشه
انجام کار چه در ساختمان قدیمی و چه در ساختمان تازه‌ساز، باید با توجه به شکل فضا و پیاده کردن نقشه آن صورت گیرد. تهیه نقشه از فضا و تغییراتی که قرار است در آن رخ دهد، اقدام مفیدی است. مبلمان یا تغییر رنگ بر طبق نقشه، امری ساده و بدون خرج است. اما انجام هر اشتباه پس از اتمام کار، به قیمت صرف هزینه اضافی و دوباره کاری است .نقشه، نه تنها فضای قابل استفاده را پیشاپیش نشان می‌دهد، بلکه به کمک آن می‌توان تعداد و اندازه اثاث مورد نیاز را نیز مشخص کرد.
نور
در تهیه نقشه باید به نوع نورپردازی هم توجه شود. اینکه نور طبیعی به چه شکل در فضا بتابد و یا نواحی که لازم است حتی در ساعاتی از روز کم‌نور یا اصطلاحاً سایه روشن باشد، همین‌طور تعداد چراغ‌های سقفی و آباژور و تعیین محل دقیق قرارگیری آنها لازم است طبق نقشه مشخص گردند. علاوه بر این، محاسبه روشنائی عمومی و نقاطی که به نور بیشتری برای انجام کار یا مطالعه دارند، دارای اهمیت خاصی است.
سطوح
سطوح اصلی اتاق شامل سقف، کف و دیوارها است؛ پرده، روکش مبل و صندلی، سطح درها و پنجره‌ها نیز سطوح کوچک‌تر را تشکیل می‌دهند. رنگ، نقش و بافت، در بزرگ یا کوچک جلوه دادن اتاق موثر است. نقوش درهم و رنگ‌های تند، معمولاً فضا را شلوغ و کوچک نشان می‌دهد. تاقچه، رف، اُرُسی، هشتی، حوض و باغچه، تنها تعدادی از عناصر کالبدی معماری در ایران هستند. روش معماران گذشته ایرانی در به کارگیری این عناصر، در راستای آن بوده تا از جذابیت فرم کاسته و به غنای فضا افزوده گردد. این همان هندسه همراه با تزئینات است. به نظر می‌رسد طراحی داخلی در ایران، از یک سو در چنبرۀ نوستالژی تاقچه‌ها، رف‌ها و ارسی‌های قدیم محصور مانده و از سوی دیگر، به سطح دکوراسیون و ابعاد دراماتیک و تزئینی فضاها تقلیل یافته است. با این تفاسیر، طراحی داخلی، فرآیندی است که می‌بایست سویه های زیباشناختی و عملکردی را همزمان سامان دهد. طراحی داخلی یک ساختمان، داستانی است که شخصیت اصلی آن انسان است؛ در این بین حضور او در این فضا، چگونگی آن و ویژگی‌های محیطی که انسان در آن قرار می‌گیرد، می‌تواند تداعی کننده اصولی باشد که در فوق به آنها اشاره شد.
گرد آوری مقاله : محمد حسین بکاء مدیر عامل مبلمان اداری بینو
شماره تماس : ۴۷۶۲۳۰۰۸-۰۲۱